Van arbeidszorg naar betaald werk
Bart de Belder werd in 2022 gehuldigd, samen met 44 andere jubilarissen die al 10 jaar aan ‘begeleid werken’ doen, in het provinciehuis van Vlaams-Brabant. Dit was niet de enige glansprestatie van Bart dit jaar. Na 10 jaar begeleid werken bij Aveve, kreeg hij daar dit jaar een vast, betaald contract. Begeleid werken is een werkvorm die bestaat uit arbeidsmatige activiteiten met begeleiding van een jobcoach, voor mensen voor wie een betaalde baan (ook in de sociale economie) niet, nog niet of niet meer haalbaar is. Het gebeurt niet elke dag dat een begeleid werker de stap zet naar betaald werk.
Bart (32 jaar) is een sportieve en gepassioneerde man. Hij gaat graag nieuwe uitdagingen aan en wil de buitenwereld tonen dat hij ondanks zijn beperking kan meedraaien in de maatschappij. Bart begon met begeleid werken nadat hij afstudeerde op zijn 21ste. Hierna kwam hij terecht bij het Werkburo. De jobcoaches werken vraag gestuurd en doen eerst aan vraagverheldering. Daarvoor werken ze met een werk-sporen-boek. Het bevat een overzicht van verschillende soorten jobs met telkens wat uitleg. Toen Bart dit doornam bleek al vlug dat hij iets met natuur en groen wou doen. In de tuin werken met zijn vader, voor kamerplanten zorgen; dat was al jaren een passie voor Bart.
Thuis bij Aveve
Zo kwam hij terecht bij een Aveve winkel, eerst in Vossem en daarna in Wilsele. Bart werkt er 3 dagen per week. “Ik weet nooit op voorhand wat de dag gaat brengen,” zegt Bart. “Als er een levering is dan help ik met het uitladen. Ik help de winkel op orde houden. Voor de rest ben ik bezig met de kamerplanten: ik zorg dat ze water hebben en mooi staan. Planten die er niet goed uitzien, met ziektes bijvoorbeeld, haal ik weg. De variatie is plezant. In de Kerstperiode zijn er bijvoorbeeld allemaal kerstdingetjes. In januari komen dan weer nieuwe producten en moet ik de schappen weer anders plannen. Daarna is er het voorjaar. Het is altijd wel iets anders, en dat ligt me. Ik voel me hier ook echt thuis, en de sfeer is hier echt heel leuk. Er wordt ook teambuilding georganiseerd en we krijgen soms cadeautjes.”
“Er was eigenlijk maar één minpuntje en dat was de kassa. Dat was moeilijk voor Bart,” zegt Evy Verbeeck, de jobcoach van Bart. “Maar voor alle andere taken is hij als een volwaardige collega. Toen ik de eerste keer bij de Aveve-winkel kwam, zag hij er zeer professioneel uit en droeg hij dezelfde outfit als de andere collega’s. En zo werd hij ook echt gezien, als een echte collega.”
Voor Bart zijn er een paar dingen veranderd nu hij een vast contract heeft: “Ja, het voelt wel anders omdat ik meer verantwoordelijkheid heb; Er zijn meer dingen waar ik nu op moet letten. Ik moet bijvoorbeeld rekening houden met het verlof van de collega’s. Zo mogen er per dag maar drie mensen verlof nemen en daar moet ik rekening mee houden.”
”Toen Bart tien jaar geleden begon met begeleid werken”, zegt jobcoach Evy “waren er collega’s die twijfelden of dat zou lukken. Hij was toen ook nog erg op zoek naar wie hij was en wat hij wou. Maar hij heeft zichzelf in die tien jaar echt wel leren kennen, en hij heeft grote stappen gezet. Zozeer dat hij niet alleen begeleid werken kon doen, maar nu zelfs de stap kan zetten naar betaald werken.”
Inkomen
Bart leefde tot voor kort van een uitkering (een inkomens vervangende tegemoetkoming voor personen met een handicap van de FOD Sociale Zekerheid), maar als hij zou overstappen naar betaald werk zou die uitkering wegvallen. Met een loon voor 3 dagen zou dat een financiële aderlating zijn. Dit is vaak de reden waarom mensen gewoonweg niet de mogelijkheid hebben om deze overstap te maken. Naast een werkloosheidsval bestaan er ook in de andere uitkeringsstelsels zogenaamde ‘inactiviteitsvallen’. Gelukkig liep er op dat moment bij GTB een project ‘Ik verdien werk’. GTB - het Gespecialiseerd Team Bemiddeling - helpt mensen in kwetsbare situaties, in het bijzonder mensen met een beperking of een gezondheidsprobleem, om werk te vinden en te houden. GTB heeft met Aveve en moederbedrijf Arvesta onderhandeld of betaald werk voor Bart mogelijk was. Daardoor kan Bart nu betaald werk doen en toch een deel van zijn uitkering behouden. De uitkering daalt maar samen met het betaald werk krijgt Bart toch meer dan voorheen.
Moraal van het verhaal
Omwille van de krapte op de arbeidsmarkt kijkt men meer en meer in de richting van de ‘inactieve arbeidsreserve’, waartoe Bart tot voor kort behoorde. En terecht. Maar dan zijn er wel een aantal kritische succesfactoren: een intensieve begeleiding, een warme werkplek, mogelijkheid tot combineren van loon met een deel van de uitkering en…. TIJD. In het geval van Bart tien jaar. Tijdsdruk zou nefast zijn geweest. Daar is iedereen in de omgeving van Bart het over eens. Gras gaat ook niet harder groeien als je eraan trekt.